Extra: Interview met Charlotte Ruys1. Stel uzelf even voor.
Mijn naam is Charlotte Ruijs-Janssen (geboren 1954).
Na jaren gepuzzel met de familiestamboom werd ik nieuwsgierig naar wat mijn voorvaders zo al hadden meegemaakt tijdens hun leven. Aangezien ik met mijn oudst-bekende voorvaders in 1500 was beland ging ik me dus in die tijd verdiepen en werkte me langzaam naar onze tijd toe. Alles wat ik tegenkwam verzamelde ik in een zg Kalendarium, een chronologische opsomming van gebeurtenissen. En dat werd het begin van de site www.historieroermond.nl, én van een ware verslaving!
2. Wat vind u het meest interessant aan de geschiedenis van Roermond?
Toen ik begon met de geschiedenis van Roermond was ik nog een “omnivoor”: álles wat met Roermond te maken had interesseerde mij, maar in de loop van de tijd ging ik me steeds meer interesseren voor de oudste geschiedenis van Roermond. Het bleek dat er nog veel onopgeloste puzzels waren, zoals jullie zelf al ervaren hebben, en dát tartte mijn nieuwsgierigheid! De laatste paar jaren ben ik voornamelijk bezig met het zoeken naar de antwoorden op vragen die tot nu toe nog door niemand konden worden beantwoordt. Daarnaast probeer ik ook de vragen die via de site bij mij binnenkomen te beantwoorden. Intussen is er een Historisch Platform opgericht in Roermond. Dat is een hele groep mensen die allemaal met de geschiedenis van onze vaderstad bezig zijn, en regelmatig bij elkaar komen om elkaar op de hoogte te brengen van wie waar mee bezig is. Zo doende is er altijd wel iemand waarop ik terug kan vallen als ik zelf geen antwoord heb of kan vinden op een van die vragen die bij mij binnen komen. Hoe dan ook: er wordt dus voor gezorgd dat de vragensteller naar tevredenheid geholpen wordt!3. Welke problemen komt u tegen bij het onderzoek naar de vroegere geschiedenis van Roermond (ontstaan van de stad tot ongeveer 1500)
Een van de belangrijkste problemen is het feit dat er uit de Middeleeuwen niet zo veel bewaard is gebleven in oorkondes etc. Het is dus erg belangrijk de politieke situatie op dat moment goed te begrijpen (om via een omweg soms toch nog zaken boven water te halen). Als je mijn opsomming van “Wie was de Baas” bestudeerd zul je zien hoe vaak Roermond van “Heer” veranderde! Bourgondisch, Spaans, Oostenrijks, Frans, Belgisch, Duits…en als je het met de ouderdom van Roermond vergelijkt: pas zeer kort Nederlands. Daarbij was Roermond de hoofdstad van Opper-Gelre en werd zodoende regelmatig in allerlei politieke situaties verwikkeld, die allemaal weer hun weerslag hadden op de stad. Natuurlijk zal er bij de twee grote stadsbranden ook wel heel wat verloren zijn gegaan aan documenten. Heel veel gegevens over/uit Roermond zijn ook in de diverse buitenlandse archieven terecht gekomen en het is zaak die allemaal “boven water” te krijgen, zodat daardoor misschien de ontbrekende puzzelstukjes in elkaar gaan vallen. Onze generatie mag zich gelukkig prijzen dat we tegenwoordig de beschikking hebben over internet! Daardoor kunnen we veel gemakkelijker de archieven in het buitenland bestuderen en is het ook een genot gebruik te kunnen maken van e-mail om contact op te nemen met de diverse geschiedkundigen in het buitenland!
4. Roermond had vroeger de naam van 'standenstad', de verschillen tussen arm en rijk waren groot. Is daar nu nog iets van te merken?
Volgens mij was het standenverschil overál heel groot! Overal had je de werkende beroepsbevolking naast de notabelen die beiden in een totaal verschillende “wereld” leefden. Dat Roermond de naam standenstad droeg is misschien wel het feit dat Roermond, als hoofdstad, altijd een stad van veel bestuurders en notabelen is geweest. Het had niet alleen zijn eigen stadsbestuur maar ook het Hof van Gelre (regering van Opper-Gelre) was gevestigd in Roermond, en zoals nu nog altijd was ook de rechtbank in Roermond. Daarbij had je nog een hele grote groep geestelijken. Niet alleen omdat Roermond de bisschopsstad was maar ook omdat er zó veel kloosters waren in Roermond. Daarnaast was Roermond een echte Hanzestad en de handelaren vormden natuurlijk ook een groot deel van de bevolking. En last but not least: de arbeidersklasse. Ik denk dat dit standenverschil in alle soortgelijken steden bestond.
5. Wat maakt de stad Roermond anders van andere Limburgse steden?
Roermond was de hoofdstad van Opper-Gelre, zoals ik al schreef, en daardoor heeft Roermond altijd een unieke plaats ingenomen binnen Limburg. Zelfs toen Gelre verdeeld werd in 3 stukken en daardoor een deel aan de Staatsen (Hollanders) en een deel aan Duitsland ging, bléef Roermond Spaans. Er is geen stad in Limburg die zo’n lange Spaanse/Spaans Oostenrijkse geschiedenis heeft als Roermond. (Zelfs toen Maastricht en Venlo al Staats/Hollands waren bleef Roermond nog meer dan 200 jaar Spaans/Oostenrijks) Roermond heeft ook altijd zich zélf mogen besturen, wat betekende dat er géén bestuurders van buiten de stad kwamen maar dat het altijd door “eigen” mensen bestuurd mocht worden. Zo zijn er nog wel een paar dingen op te sommen.Toen Roermond door de Staatsen was ingenomen en de Spanjaarden kwamen om Roermond weer te ontzetten dwongen de Staatsen de Roermondse bevolking mee te helpen de stad te verdedigen. Dat vertikten ze! Zonder hulp was het een onhoudbare situatie voor de Staatsen en moesten ze de stad overgeven aan de Spanjaarden, die toen letterlijk met vlag en wimpel werden binnengehaald. (Dit vind je natuurlijk niet terug in de Nederlandse geschiedenisboeken op school!) In Roermond waren altijd veel legers gevestigd en van daaruit werden de strooptochten en veldslagen in de omgeving ed georganiseerd, zodat men in de andere plaatsen niet erg “happy” was met Roermond, en men de Roermondenaren daar op aan keek. (Lees daarover in het Kalendarium).
-Zitten daar de “roots” van het niet samen willen gaan met Roermond bij de nieuwe gemeentelijke herindelingplannen?-6. Wat uit de geschiedenis van de stad is vandaag de dag nog steeds goed zichtbaar/ of het meest zichtbaar?
De nog altijd oorspronkelijk vorm van de binnenstad. Graaf Gerard heeft de stad zó ontworpen in het begin van de 13e eeuw, en dat was zó ruim bemeten dat de stad pas in de 20e eeuw behoefte had om buiten de stadsmuren te gaan bouwen. Ook de vele kerken en kloosters en bestuursgebouwen, waarvan al velen uit de middeleeuwen, zijn nog opvallend aanwezig in de stad. Natuurlijk mag je de vele pleinen en de Markt niet vergeten en de statige herenhuizen. Een ander zeer uniek verschijnsel zijn de vele putbeelden. Beelden die nu nog op of bij de plaatsen staan waar vroeger de putten stonden, maar daarover binnenkort meer op de site.